Dua, Ekonomi ve Zaman: “Duaların Kabul Olduğu An” Üzerine Bir Ekonomik Düşünce Bir ekonomist olarak, her seçimin bir fırsat maliyeti doğurduğunu bilirim. İnsanlar sınırlı kaynaklara, zamana ve bilgiye sahiptir. Bu nedenle, her tercih bir başka ihtimalin elenmesi anlamına gelir. Bu perspektiften bakıldığında “Duaların kabul olduğu zaman” kavramı, yalnızca dini bir tema değil, aynı zamanda ekonomik karar teorisi açısından da incelenebilir. Çünkü dua, bir beklentiyi, bir arzuyu, yani bir “talep”i ifade eder; kabulü ise bir “arz”ın, yani karşılığın oluşmasıdır. Bu yazıda, dua ve kabul kavramlarını piyasa dinamikleri, bireysel tercih teorisi ve toplumsal refah bağlamında analiz edeceğiz. Dua bir talepse, kabul bir…

Ciğerde Hırıltı Ne Demek? Geçmişten Bugüne Bir Bakış Geçmişin Derinliklerinden Bugüne: Bir Sağlık İfadesinin Tarihsel Evrimi Ciğerde hırıltı

Kapalı Tohumlu Bitkiler Nelerdir? Geleceğe Yön Veren Sessiz Devrim Dünyada fark etmeden en çok temas ettiğimiz canlılar aslında bitkilerdir. Yediğimiz meyvelerden içtiğimiz kahveye, soluduğumuz havadan kullandığımız pamuğa kadar hayatımızın her alanında sessizce var olurlar. İşte bu bitkilerin en gelişmiş ve en etkili gruplarından biri, “kapalı tohumlu bitkiler”dir. Peki bu canlılar yalnızca biyoloji kitaplarının konusu mu, yoksa geleceğimizin şekillenmesinde rol oynayacak stratejik bir güç mü? Bu yazıda, hem erkeklerin stratejik ve teknolojik bakış açısından hem de kadınların toplumsal ve insani vizyonlarından ilham alarak bu soruya birlikte cevap arayacağız. Kapalı tohumlu bitkiler, geleceğin tarımından biyoteknolojisine kadar birçok alanda devrim yaratma potansiyeline sahip.…

Kanun Hangi Ağaçtan Yapılır? Adaletin, Çeşitliliğin ve İnsanlığın Köklerine Yolculuk Bazı sorular vardır ki yüzeyde basit gibi görünür ama derinlerine indikçe bambaşka anlamlar taşır. “Kanun hangi ağaçtan yapılır?” sorusu da tam olarak böyle bir sorudur. İlk bakışta cevabı teknik gibi durur: Ceviz, maun ya da ladin… Ancak biraz daha dikkatli bakarsak, bu sorunun adaletin doğasına, toplumsal çeşitliliğe ve eşitlik arayışımıza dair çok daha fazlasını anlattığını görürüz. Gelin, bu konuyu birlikte düşünelim ve bir müzik aletinin ardındaki toplumsal hikâyeyi birlikte çözümleyelim. — Bir Ağacın Hikâyesi: Kanunun Doğuşu ve Doğayla İlişkisi Kanun, tınısını ve karakterini doğadan alır. Geleneksel olarak ceviz, ladin, akçaağaç…

Dönüşümlü Düşünme Nedir? Tarihsel Süreçler Üzerinden Geçmişle Bugün Arasında Bir Köprü Giriş: Zamanın İzinde Düşünmenin Dönüşümü Bir tarihçi olarak, geçmişin izlerini sürerken her zaman şu soruyu kendime sorarım: “Bugün düşündüğüm şeyleri, geçmişte yaşayan biri nasıl anlardı?” İşte bu soru, beni dönüşümlü düşünme kavramına götürür. Çünkü tarih yalnızca olayların kronolojik sıralaması değil, aynı zamanda düşünme biçimlerinin değişimidir. Dönüşümlü düşünme, bireyin ya da toplumun, geçmiş deneyimlerini yeniden yorumlayarak bugünkü gerçekliklerle bağ kurabilmesidir. Başka bir deyişle, tarihsel bilinç ile güncel farkındalığın kesiştiği noktadır. İnsan, yaşadığı dönemin değerlerini anlamak için bazen geçmişe dönmeli, bazen de bugünden geçmişe bakmalıdır. Bu yazıda, dönüşümlü düşünme kavramını tarihsel…

İnikas Nedir? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Kaynakların sınırlı olduğu, ancak ihtiyaçların sonsuz olduğu bir dünyada yaşadığımız bir gerçektir. Bu gerçek, ekonominin temel bir ilkesi olan “seçim yapma” zorunluluğuna dayanmaktadır. Her seçim, bir fırsat maliyeti taşır ve her kararın bir sonucu vardır. Ekonomistler, bu seçimin etkilerini ve sonuçlarını analiz ederek toplumların ve bireylerin nasıl daha verimli kararlar alabileceklerini anlamaya çalışırlar. Bu yazıda, “inikas” kelimesinin anlamını ve bu kelimenin ekonomi çerçevesinde nasıl analiz edilebileceğini tartışacağız. İnikas, bireysel kararlar ve piyasa dinamikleri üzerinden toplumsal refahı nasıl etkileyebilir? Gelin, bu sorulara ekonomi perspektifinden yaklaşalım. İnikas: TDK Tanımı ve Derinlemesine İnceleme Türk Dil Kurumu’na (TDK)…

Gökdelen Filmi Hangi Ülkede Çekildi? Toplumsal Yapıların Gölgesinde Bir Sinema Okuması Toplumu anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, her zaman şunu fark ettim: Bir film yalnızca bir hikâye anlatmaz, aynı zamanda bir toplumun kendini nasıl gördüğünü, nasıl göstermek istediğini de yansıtır. Sinema, sosyolojinin sahneye taşınmış hâlidir; karakterler, mekânlar ve semboller aracılığıyla bize bir kültürün aynasını uzatır. Gökdelen filmi de tam olarak bu aynalardan biridir. “Gökdelen filmi hangi ülkede çekildi?” sorusu yüzeyde coğrafi bir merakı temsil etse de, aslında bu sorunun ardında çok daha derin bir sosyolojik katman gizlidir: Bu film hangi toplumsal düzenin ürünüdür? Hangi kültürel kodlarla örülmüştür? Ve en önemlisi,…

Gevrek ve Sünek Ne Demek? Geçmişten Günümüze İki Kavramın Evrimi Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamaya çalışırken sadece büyük olayları değil, aynı zamanda dilin ve günlük yaşamın evrimini de dikkate alırım. Her kelime, bir dönemin, bir kültürün ve bir toplumun izlerini taşır. “Gevrek” ve “sünek” kelimeleri de, bize sadece yeme içme alışkanlıklarımızı değil, toplumların nasıl değiştiğini ve dönüşüm geçirdiğini anlatan önemli sembollerdir. Bu yazıda, bu iki kavramı geçmişten günümüze nasıl evrildiklerini, toplumsal dönüşümlerin etkilerini ve dilin bize sunduğu anlamları inceleyerek tartışacağım. Gevrek ve sünek, sadece bir yiyecek özelliği olarak kalmayıp, aynı zamanda değişen kültürel algıların ve tüketim anlayışlarının da yansımasıdır. Gevrek:…

Hava Yolu Aracını Kim Kullanıyor? Kokpitten Algoritmaya Uzanan Güç Haritası Kısa cevap: Tek bir kişi değil. Uzun cevap: Kokpitteki komutandan yer kontrolüne, algoritmalardan yolcu talebine kadar uzanan çok katmanlı bir “ortak kullanım” düzeni. Kahraman Pilot Masalını Neden Yeniden Yazmalıyız? “Uçağı pilot uçurur” cümlesi kulağa rahatlatıcı gelir; tek sorumlu, tek kahraman… Oysa modern hava yolu aracı, bir kişinin iradesiyle değil, çoklu karar mekanizmalarının kesişiminde hareket eder. Evet, pilot in command nihai otoritedir; anlık risk değerlendirmesi yapar, beklenmedik durumlarda kararı o verir. Ama günlük operasyonun büyük bölümünde uçuş yönetim sistemi, otopilot ve standart prosedürler ritmi belirler. Peki o zaman, “kontrol” kimde? Güvenlik…

Gerekçe Yazmak Ne Demek? Tarihsel ve Güncel Perspektif Gerekçe Yazmanın Temel Anlamı Gerekçe yazmak, bir kararın, eylemin ya da düşüncenin arkasındaki sebepleri ve mantığı ortaya koymak anlamına gelir. Bu terim, hukuk, akademik çalışmalar, yönetim ve iş dünyasında sıkça karşılaşılan bir kavramdır. Özellikle bir durumu ya da kararı savunurken, bu kararın neden alındığını, hangi şartlar altında yapıldığını ve bu eylemi destekleyen kanıtların neler olduğunu açıklamak amacıyla gerekçe yazılır. Gerekçe, bir argümanın temel taşlarını oluşturur ve bir iddianın, kararın ya da eylemin doğruluğunu destekleyen sağlam bir temel sunar. Gerekçenin Tarihsel Arka Planı Gerekçe yazmanın kökenleri, insanlık tarihinin derinliklerine uzanır. İlk örneklerini antik…